ΕΛΛΑΔΑ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
Τα Γ.Α.Κ., στο πλαίσιο της αποστολής τους και της εξωστρεφούς και συνεργατικής στρατηγικής που τα τελευταία χρόνια έχουν υιοθετήσει, επιδιώκουν τη συμμετοχή σε προγράμματα ψηφιοποίησης με απώτερο σκοπό την ευχερέστερη πρόσβαση του πολίτη στο πολύτιμο αρχειακό υλικό που απόκειται στην Υπηρεσία.
Κατά το παρελθόν, τα Γ.Α.Κ. έχουν ολοκληρώσει δύο έργα ψηφιοποίησης και τεκμηρίωσης, στο πλαίσιο των προγραμμάτων ΚτΠ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας (συμμετοχή στις Προσκλήσεις 65 και 152), συμβάλλοντας στον εκσυγχρονισμό των καθημερινών λειτουργιών των αρχειακών Υπηρεσιών και αποκομίζοντας ιδιαίτερα σημαντικά οφέλη με την απόδοση μεγάλων αρχειακών συνόλων στην επιστημονική κοινότητα.
ΚτΠ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας»
Πρόσκληση 65
Ανάπτυξη και διάθεση ολοκληρωμένης ψηφιακής συλλογής του πολιτιστικού αποθέματος των Γενικών Αρχείων του Κράτους (Κεντρική Υπηρεσία).
Περιλαμβάνεται αρχειακό υλικό που φυλάσσεται στην Κεντρική Υπηρεσία των Γ.Α.Κ. και συγκεκριμένα:
1. Αιτήσεις και αριστεία αγωνιστών του 1821 (1834-1865),
2. Αρχείο του τ. ταμείου Ανταλλαξίμων (1682-1928). Πρόκειται τα αρχεία των ελληνικών κοινοτήτων της Μικράς Ασίας (κώδικες, φιρμάνια, βεράτια, πατριαρχικά γράμματα)
3. Συλλογή Χαρακτικών & Χαρτών (17ος-20ος αι.)
Πρόσκληση 152
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Αρχειακό υλικό από την Κεντρική υπηρεσία των Γ.Α.Κ. και τριάντα έξι (36) Περιφερειακών Υπηρεσιών (έχουν φτάσει στο σύνολο τις 44): αρχεία συμβολαιογράφων, δικαστηρίων, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, δημόσιων υπηρεσιών με την ευρύτερη έννοια, εφημερίδων, επιχειρήσεων, δήμων & κοινοτήτων, ιδιωτικών συλλογών, ξένων διοικήσεων, αυτόνομων αρχών, εκκλησιαστικών φορέων. Περίπου 7.500.000 ψηφιακά αντίγραφα.
Ψηφιοποίηση Αρχείου Πρωτοδικείου Αθηνών ΕΣΠΑ
Πρόκειται για προσεχές πρόγραμμα ψηφιοποίησης
Αρχείο Πρωτοδικείου Αθηνών, Πολιτικές Αποφάσεις.
Σε συνέχεια των προηγούμενων προγραμμάτων ψηφιοποίησης, βρίσκεται υπό επεξεργασία μία νέα πρόταση για την υλοποίηση ενός έργου ψηφιοποίησης, μέσω ΕΣΠΑ, με σκοπό την ανάπτυξη νέων ηλεκτρονικών υπηρεσιών για την καλύτερη εξυπηρέτηση πολιτών και νομικών προσώπων που έχουν ερευνητικό ενδιαφέρον ή /και έννομο συμφέρον και αναζητούν δικαστικό αρχειακό υλικό στα Γ.Α.Κ.
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα μέσα από το οποίο μπορεί να πραγματοποιηθεί το προτεινόμενο έργο είναι η «Διοικητική Μεταρρύθμιση».
Οι νέες αυτές υπηρεσίες θα συνεισφέρουν σημαντικά στην εξοικονόμηση πόρων, τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό, όσο και στον οικονομικό τομέα.
Η πρόταση περιλαμβάνει τις ακόλουθες δράσεις:
α. Ψηφιοποίηση κρίσιμου όγκου αρχειακού υλικού.
β. Τεκμηρίωση των αρχειακών συλλογών που θα ψηφιοποιηθούν (στην ελληνική γλώσσα).
γ. Αναβάθμιση του ηλεκτρονικού εξοπλισμού ώστε να ανταποκρίνεται στις αυξημένες ανάγκες αποθήκευσης και διαχείρισης των ηλεκτρονικών αιτημάτων/υπηρεσιών.
δ. Αναδιοργάνωση πολιτικών και διαδικασιών σε θεσμικό επίπεδο για την εξασφάλιση ποιοτικότερων και ασφαλέστερων συναλλαγών με πολίτες και νομικά πρόσωπα.
ε. Ανάπτυξη νέων ηλεκτρονικών υπηρεσιών που θα αφορούν στην αναζήτηση και ανάκτηση αρχείων:
Προς τους πολίτες: Υπηρεσία ολοκληρωμένης και ασφαλούς συναλλαγής χορήγησης αντιγράφων τεκμηρίων που προϋποθέτουν έννομο συμφέρον του αιτούντος. Υπηρεσία ολοκληρωμένης συναλλαγής χορήγησης αντιγράφων τεκμηρίων (προερχόμενα από αρχεία και συλλογές που δεν έχουν ακόμη ψηφιοποιηθεί).
α. Ψηφιοποίηση κρίσιμου όγκου αρχειακού υλικού.
β. Τεκμηρίωση των αρχειακών συλλογών που θα ψηφιοποιηθούν (στην ελληνική γλώσσα).
γ. Αναβάθμιση του ηλεκτρονικού εξοπλισμού ώστε να ανταποκρίνεται στις αυξημένες ανάγκες αποθήκευσης και διαχείρισης των ηλεκτρονικών αιτημάτων/υπηρεσιών.
δ. Αναδιοργάνωση πολιτικών και διαδικασιών σε θεσμικό επίπεδο για την εξασφάλιση ποιοτικότερων και ασφαλέστερων συναλλαγών με πολίτες και νομικά πρόσωπα.
ε. Ανάπτυξη νέων ηλεκτρονικών υπηρεσιών που θα αφορούν στην αναζήτηση και ανάκτηση αρχείων:
Προς τους πολίτες: Υπηρεσία ολοκληρωμένης και ασφαλούς συναλλαγής χορήγησης αντιγράφων τεκμηρίων που προϋποθέτουν έννομο συμφέρον του αιτούντος. Υπηρεσία ολοκληρωμένης συναλλαγής χορήγησης αντιγράφων τεκμηρίων (προερχόμενα από αρχεία και συλλογές που δεν έχουν ακόμη ψηφιοποιηθεί).
Προς τη Δημόσια διοίκηση: Υπηρεσίες επιλογής - εκκαθάρισης αρχείων και εισαγωγής αρχείων προς διατήρηση στα Γ.Α.Κ. που θα απευθύνονται σε οργανισμούς της δημόσιας διοίκησης βάσει του Ν. 1946/91.
Προς τους ερευνητές: Υπηρεσία ηλεκτρονικής υποστήριξης και εξυπηρέτησης κοινού («Ask an archivist»). Πρόκειται για μια πλήρως ηλεκτρονικά παρεχόμενη υπηρεσία εξυπηρέτησης κοινού μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα συμπληρώνει τον υφιστάμενο πληροφοριακό κόμβο των Γ.Α.Κ. για θέματα που αφορούν στη λειτουργία, στις παρεχόμενες υπηρεσίες και στο αρχειακό υλικό που φυλάσσεται στα Γ.Α.Κ.
Προς τους ερευνητές: Υπηρεσία ηλεκτρονικής υποστήριξης και εξυπηρέτησης κοινού («Ask an archivist»). Πρόκειται για μια πλήρως ηλεκτρονικά παρεχόμενη υπηρεσία εξυπηρέτησης κοινού μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα συμπληρώνει τον υφιστάμενο πληροφοριακό κόμβο των Γ.Α.Κ. για θέματα που αφορούν στη λειτουργία, στις παρεχόμενες υπηρεσίες και στο αρχειακό υλικό που φυλάσσεται στα Γ.Α.Κ.
Η διαδικτυακή πλατφόρμα θα σχεδιαστεί και θα υλοποιηθεί με τις κατάλληλες προδιαγραφές και τα αναγκαία πρότυπα ώστε μελλοντικά να υποστηρίζει την ηλεκτρονική συναλλαγή αντιγράφων τεκμηρίων από αρχεία και άλλων κατηγοριών, εκτός των δικαστικών, και επίσης θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πιλότος για την υλοποίηση έργων στις Περιφερειακές Υπηρεσίες των Γ.Α.Κ.
ΑΛΛΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
Μουσείο Ολοκαυτώματος
Το 2010, τα Γ.Α.Κ. υπέγραψαν «Μνημόνιο Συνεργασίας» με το Μουσείο Ολοκαυτώματος της Ουάσιγκτον. Η συνεργασία αυτή αφορά στη χορήγηση ψηφιακών αντιγράφων του αρχειακού υλικού των Γ.Α.Κ. που σχετίζεται με το ολοκαύτωμα του ναζιστικού καθεστώτος και το διωγμό που υπέστη η Εβραϊκή κοινότητα καθώς και άλλες εθνικές, θρησκευτικές και πολιτικές ομάδες, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο.
Από το 2010 έως και σήμερα, τα Γ.Α.Κ. -Κεντρική Υπηρεσία και Περιφερειακές Υπηρεσίες- συνεργάζονται με εκπροσώπους του Μουσείου στην Ελλάδα προκειμένου να συνεχιστεί η αναπαραγωγή πλούσιου αρχειακού υλικού που απόκειται στα Γ.Α.Κ. και που άπτεται του ενδιαφέροντος του Μουσείου.
Η Ελληνική Επανάσταση του 1821: Ψηφιακό Αρχείο
Συμμετοχή των Γ.Α.Κ. στο Πρόγραμμα «Η Ελληνική Επανάσταση του 1821: Ψηφιακό Αρχείο», υπό το γενικό συντονισμό του Κέντρου Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (K.E.A.E.).
Με αφορμή την επερχόμενη επέτειο των διακοσίων χρόνων από το 1821, το ανωτέρω Ερευνητικό Πρόγραμμα του K.E.A.E. στοχεύει στη δημιουργία ενός θεματικού ψηφιακού αρχείου για την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Στο Ψηφιακό Αρχείο 1821, το κοινό θα μπορεί να αναζητήσει υλικό όπως: αρχεία, έργα τέχνης, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, δημοτικά τραγούδια, κειμήλια και πολλά άλλα. Ταυτόχρονα, θα μπορεί να δει ψηφιακά εκθέματα, τα οποία θα μεταφέρουν τις σύγχρονες επιστημονικές προσεγγίσεις για την Ελληνική Επανάσταση. Επεκτείνοντας την παραδοσιακή αντίληψη για το αρχείο ως συλλογή εγγράφων, το Ψηφιακό Αρχείο 1821 θα περιέχει, εκτός από αρχειακές συλλογές, τεκμήρια όπως: οπτικό υλικό (έργα τέχνης, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, κειμήλια, μνημεία, κτήρια), ηχητικό και οπτικοακουστικό υλικό (μουσική και τραγούδια, ντοκιμαντέρ, ταινίες).
Το ερευνητικό πρόγραμμα εντάσσεται στη λογική και τις πρακτικές των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Επιστημών. Οργανώνει το περιεχόμενό του σε μια ψηφιακή πλατφόρμα, η οποία ενημερώνεται συνεργατικά από τους φορείς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Δημιουργεί ψηφιακά εργαλεία (βάσεις δεδομένων, μηχανισμούς αναζήτησης, ψηφιακά εκθέματα και παρουσιάσεις), τα οποία είναι κατάλληλα για τη διαχείριση δεδομένων των ανθρωπιστικών επιστημών, καθώς επιτρέπουν ερμηνευτικές προσεγγίσεις των δεδομένων. Διερευνά τον τρόπο εισαγωγής μεταδεδομένων στην Ιστορία προτείνοντας μια μεθοδολογία κι έναν ψηφιακό μηχανισμό.
Στόχος του προγράμματος είναι να προσφέρει σε κάθε ενδιαφερόμενο ελεύθερη πρόσβαση στο πλούσιο περιεχόμενο του ψηφιακού αρχείου.
Απευθύνεται σε όλους τους πολίτες, ανεξαρτήτως ηλικίας και ειδικότητας. Απευθύνεται, επίσης, στο ελληνικό αλλά και το διεθνές κοινό. Γι’ αυτό και το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου προσφέρεται σε δύο γλώσσες, ελληνικά και αγγλικά.
Το Κ.Ε.Α.Ε. για την υλοποίηση του Προγράμματος εκτός των Γ.Α.Κ. συνεργάζεται, επίσης, και με τους παρακάτω φορείς:
- Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος (Ε.Β.Ε.)
- Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων
- Μορφωτικό Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων
- Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.)
- Μουσείο Μπενάκη
- Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.) – Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (Μ.Ι.Ε.Τ)
- Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακοπούλου
- Κέντρο Ελληνικής Μουσικής Φοίβος Ανωγειανάκης
- Κέντρο Νέου Ελληνισμού (Centrum Modernes Griechenland/CeMoG) του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου (Freie Universität Berlin)
τεκμηριώθηκε το Αρχείο Εθνικού Ταμείου (Περιόδου Αγώνος), που αποτελείται από τριάντα δύο (32) φακέλους (αριθμός λήψεων: 17.248) και περιέχει αλληλογραφία του Εκτελεστικού Σώματος με τα Υπουργεία της Οικονομίας, του Πολέμου, των Εσωτερικών, των Ναυτικών, της Θρησκείας, της Αστυνομίας και του Δικαίου και με τη Γενική Γραμματεία.
Επίσης, τεκμηρώθηκε το Αρχείο Μινιστερίου/Γραμματείας/Υπουργείου της Οικονομίας (Περιόδου Αγώνος), που αποτελείται από εκατόν έναν (101) φακέλους. Πιο συγκεκριμένα, τεκμηριώθηκαν οι εξήντα ένας (61) φάκελοι (αριθμός λήψεων: 40.916) και περιέχεται αλληλογραφία του Υπουργείου της Οικονομίας με το Εκτελεστικό Σώμα, το Βουλευτικό Σώμα, τη Γενική Γραμματεία και με τα Υπουργεία των Ναυτικών, της Αστυνομίας, του Πολέμου, της Θρησκείας και του Δικαίου.
Το έργο βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ψηφιοποίηση αρχείου Υπουργείου Γεωργίας
Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Γ.Α.Κ.) και οι συλλογικοί φορείς του Ελληνισμού της Ανατολής της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών (Οι.Ομ.Κω.) και της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (Ο.Π.Σ.Ε.) προχώρησαν στην υπογραφή μνημονίου συνεργασίας για την Ψηφιακή Φωτογράφιση και κατάρτιση ευρετηρίου του αρχείου «Αρχείο Υπουργείου Γεωργίας, Διεύθυνση Ανταλλαγής, Εκτιμητικές Επιτροπές Ανταλλαξίμων (1919-1943)».
Αναμενόμενο αποτέλεσμα είναι -μεταξύ άλλων- η αποδελτίωση στοιχείων του αρχείου ώστε να είναι δυνατή η ψηφιακή ταχεία αναζήτηση των περιουσιών που έχουν καταγραφεί με βάση τις επαρχίες-τόπους καταγωγής και ονόματα των προσφύγων αλλά και η συμβατότητα με το υφιστάμενο λογισμικό διαχείρισης δεδομένων @ρχειομνήμων της Υπηρεσίας των Γ.Α.Κ.
Το έργο βρίσκεται σε εξέλιξη.
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΑΛΛΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
Δίκτυο Πολιτισμού του Δήμου Αθηναίων - Athens Culture Net
Το Athens Culture Net του Δήμου Αθηναίων είναι ένα δυναμικό σύστημα με σκοπό τη Δικτύωση και τη Συνεργασία ανάμεσα σε πολιτιστικούς φορείς και οργανισμούς, μικρότερους και μεγαλύτερους, δημόσιους και ιδιωτικούς.Για πρώτη φορά σε επίπεδο Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα, περισσότεροι από πενήντα καταξιωμένοι φορείς και οργανισμοί πολιτισμού επιδιώκουν συνέργειες και με μικρότερες πολιτιστικές ομάδες και συλλογικότητες -μια προσπάθεια η οποία διευρύνεται συνεχώς- με σκοπό τη διασπορά του πολιτισμού στις γειτονιές, την κοινωνική ενσωμάτωση και την ανάδειξη του δημόσιου χώρου σε πεδίο δημιουργικής έκφρασης στην μητροπολιτική Αθήνα. Συνεργάζονται με την κοινή παραδοχή ότι οι διαφορετικές σύγχρονες κουλτούρες, τοπικές και διεθνείς, συναντιούνται, συγκεράζονται και συν διαμορφώνονται, και ότι ο πολιτισμός αποτελεί δομικό στοιχείο ανθεκτικότητας μιας σύγχρονης κοινωνίας και πόλης.
Δημιουργήθηκε το Νοέμβριο του 2016 με ιδρυτικό δωρητή το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος από τους Εριφύλη Μαρωνίτη & Φοίβο Σακαλή, και τελεί υπό την εποπτεία του Δημάρχου Αθηναίων.
Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Δικτύου για να μάθετε περισσότερα.
Τα Γ.Α.Κ. αποτελούν ενεργό μέλος του Δικτύου.
Τον Οκτώβριο του 2019, τα Γ.Α.Κ. συμμετείχαν, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Θερβάντες, στη Νύχτα Πολιτισμού Athens Culture Net 2019: Age is just a number! Η ηλικία δεν είναι παρά ένας αριθμός. Νύχτα αφιερωμένη στους 55+ … και όχι μόνο!
Πιο συγκεκριμένα, τα Γ.Α.Κ. πραγματοποίησαν ξενάγηση στην έκθεση «Δεκαετία του ’60: μια νεολαία σε εξέγερση» (http://www.gak.gr/index.php/el/menu-el/dra/imerologio-draseon/257), ενώ μετά, ακολούθησε προβολή της ταινίας: «Ένα πιστόλι σε κάθε χέρι» του Ινστιτούτου Θερβάντες (https://www.youtube.com/watch?v=iyb6gC8St_U).
Για περισσότερες πληροφορίες συνολικά για τη δράση Νύχτα Πολιτισμού , που έλαβε χώρα τον Οκτώβριο του 2019, δείτε εδώ
ΔΥΑΣ Ανάπτυξη της Ελληνικής ερευνητικής υποδομής για τις ανθρωπιστικές επιστήμες DARIAH ΑΤΤΙΚΗ
Τα Γ.Α.Κ. συμμετείχαν στο ερευνητικό πρόγραμμα "ΔΥΑΣ Ανάπτυξη της Ελληνικής ερευνητικής υποδομής για τις ανθρωπιστικές επιστήμες DARIAH - ΑΤΤΙΚΗ" (2013 - 2015), το οποίο είχε ως στόχο την ανάπτυξη εθνικής ψηφιακής υποδομής για την έρευνα στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες, με απώτερο σκοπό τη διάδοση και καλύτερη αξιοποίηση των ψηφιακών δεδομένων και τεχνολογιών, την υποστήριξη των ελληνικών επιστημονικών κοινοτήτων, τη διεύρυνση του πεδίου έρευνας μέσω της διασύνδεσης κατανεμημένων ψηφιακών πόρων διαφόρων ειδών, την πρόσβαση, χρήση, δημιουργία και μακροπρόθεσμη διατήρηση ερευνητικών δεδομένων, πρωτογενών και δευτερογενών, σε ψηφιακή μορφή και την υποστήριξη της ανταλλαγής γνώσεων, μεθόδων και πρακτικών εργασίας μεταξύ επιστημονικών κοινοτήτων στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Η δραστηριότητα της Υποδομής διεξάγεται σε συντονισμό με εκείνη της ευρωπαϊκής ψηφιακής υποδομής για τις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες DARIAH.
Το Πανεπιστήμιο Αθηνών ανέλαβε να υποστηρίξει συγκεκριμένες εργασίες στο πλαίσιο των παραπάνω ενοτήτων, δηλαδή τις ακόλουθες επιμέρους δράσεις: Υπηρεσίες κοινωνίας ψηφιακών πόρων, Εργαλεία και οδηγίες ανάπτυξης ψηφιακών πόρων, Υπηρεσίες ευρωπαϊκής υποδομής DARIAH, Παρατηρητήριο Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών, με κύρια πηγή χρηματοδότησης το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και μέσω χρηματοδοτικού προγράμματος ΕΣΠΑ.
Το Πανεπιστήμιο Αθηνών ανέλαβε να υποστηρίξει συγκεκριμένες εργασίες στο πλαίσιο των παραπάνω ενοτήτων, δηλαδή τις ακόλουθες επιμέρους δράσεις: Υπηρεσίες κοινωνίας ψηφιακών πόρων, Εργαλεία και οδηγίες ανάπτυξης ψηφιακών πόρων, Υπηρεσίες ευρωπαϊκής υποδομής DARIAH, Παρατηρητήριο Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών, με κύρια πηγή χρηματοδότησης το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και μέσω χρηματοδοτικού προγράμματος ΕΣΠΑ.
Η Αθήνα Ελεύθερη. 12 Οκτωβρίου 1944
Τα Γ.Α.Κ. συμμετέχουν από το 2015 έως και σήμερα.
Τον Οκτώβριο του 2018 κορυφώθηκαν οι εκδηλώσεις της εν λόγω δράσης.
Πέντε φορείς, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, η Περιφέρεια Αττικής, ο Δήμος Αθηναίων, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και η ΕΡΤ, ανέλαβαν τη διοργάνωση και υποστήριξαν ένα σύνολο δραστηριοτήτων για την ανάδειξη της επετείου της απελευθέρωσης της πρωτεύουσας από τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής τον Οκτώβριο του 1944 ως μιας πάνδημης γιορτής της πόλης.
Στόχος υπήρξε η αποτύπωση των δεινών που υπέστη η χώρα κατά την περίοδο του Β ́ Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής, ειδικότερα, αλλά κυρίως η ανάδειξη του αγώνα του ελληνικού λαού ενάντια στον φασισμό/ ναζισμό, της προσήλωσής του στην ιδέα της ελευθερίας και της ανάπτυξης του αντιστασιακού κινήματος.
Εκθέσεις, εκδηλώσεις λόγου, ιστορικοί περίπατοι, μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, κινηματογραφικές προβολές, εκπαιδευτικά προγράμματα και εργαστήρια αποτέλεσαν διαύλους διάχυσης της επιστημονικής έρευνας στο ευρύ κοινό.
Στις εκδηλώσεις συμμετείχε και συνεργάστηκε ένα πολύμορφο σύνολο φορέων (υπουργεία, δήμοι, αρχειακοί φορείς, μουσεία, σχολεία, πανεπιστημιακά ιδρύματα) και ομάδων πολιτών.
Δείτε τον απολογισμό της δράσης, από το 2015 έως και το 2018, και τη συμμετοχή των Γ.Α.Κ. σε αυτή.
Η δράση συνεχίζεται και τον Οκτώβριο του 2019.
Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, η Περιφέρεια Αττικής, ο Δήμος Αθηναίων, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και η ΕΡΤ, στο πλαίσιο δράσεων του Η Αθήνα Ελεύθερη, πραγματοποιούν στο Τριανον, 21-23 Οκτωβρίου 2019, ένα πλούσιο κινηματογραφικό αφιέρωμα.
Δείτε την Αφίσα, το Πρόγραμμα 1 & 2 και το Δελτίο Τύπου.
Αν θέλετε να ενημερωθείτε αναλυτικά για τις επιμέρους εκδηλώσεις, επισκεφτείτε τον ιστότοπο της δράσης "Η Αθήνα Ελεύθερη. 12 Οκτωβρίου 1944".
Πρόγραμμα Επαγγελματικής Κατάρτισης και Εξειδίκευσης ΑΤΙΚΚΑ ΕΚΠΑ
Στο πλαίσιο του Προγράμματος Επαγγελματικής Κατάρτισης και Εξειδίκευσης «ΑΤΙΚΚΑ», που σχεδιάστηκε από το Τμήμα Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), υπογράφηκε Μνημόνιο Συνεργασίας με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Γ.Α.Κ.), με στόχο:
α) την επαγγελματική απασχόληση και εξειδίκευση τελειόφοιτων του Τμήματος Φιλολογίας του ΕΚΠΑ, και
β) την πολύπλευρη αξιοποίηση και τεκμηρίωση των γλωσσικών πόρων, τους οποίους διαχειρίζονται εθνικοί φορείς ιδιαίτερου πολιτισμικού ενδιαφέροντος, όπως είναι τα Γ.Α.Κ.
Απώτερος σκοπός είναι η αξιοποίηση της τεχνογνωσίας, την οποία και οι δύο συμβαλλόμενοι διαθέτουν, ως προς την αξιοποίηση του εθνικού και διεθνούς πολιτισμικού κεφαλαίου που χρήζει διαχείρισης. Η παρούσα συμφωνία είναι σημαντική, καθώς λειτουργεί στο πλαίσιο της διεπιστημονικότητας και του εκσυγχρονισμού των μεγάλων φορέων διαχείρισης γλωσσικών πόρων, όπως είναι το Τμήμα Φιλολογίας του ΕΚΠΑ αλλά και τα Γ.Α.Κ.
Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Βιβλίου
Η Αθήνα έχει ανακηρυχθεί από την UNESCO "Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου 2018" κατόπιν σχετικής πρότασης που υπέβαλε ο Δήμος Αθηναίων. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε το πρόγραμμα "Ανοικτές Συλλογές", με σκοπό την ανάδειξη του πλούσιου αρχειακού υλικού των οργανισμών της πόλης και την εξοικείωση του κοινού με αυτό.
Από τον Απρίλιο του 2018 μέχρι τον Απρίλιο του 2019 και κάθε 10-15 ημέρες η Αθήνα “άνοιξε” στο ευρύ κοινό ένα επιλεγμένο αρχείο ή συλλογή ενός οργανισμού, δημιουργώντας, με αυτόν τον τρόπο, μια "σκυταλοδρομία ανοιγμάτων" κατά την οποία προβλήθηκαν διαδοχικά επιλεγμένες συλλογές οργανισμών.
Τα Γ.Α.Κ. συμμετείχαν σε αυτή την πρωτοβουλία με την επαναλειτουργία της έκθεσης αρχειακού υλικού με τίτλο: «εκ γυναικός... πηγάζει τα κρείττω», διαδρομές στις αρχειακές πηγές.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν επίσης η Τράπεζα της Ελλάδος, η ΕΡΤ και η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών.
Η θεματική εστίασε στη γυναικεία δραστηριότητα μέσα από αρχειακές πηγές και περιελάμβανε σχετικές ομιλίες, έκθεση αρχειακού υλικού, ψηφιακού και πρωτοτύπου, των συμμετεχόντων φορέων.
Δείτε εδώ: Αφίσα / Δελτίο Τύπου / Πρόσκληση / Απολογισμός
Παγκόσμιο Συνέδριο Βιβλιοθηκών της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ενώσεων Βιβλιοθηκών 2019
Στο πλαίσιο διοργάνωσης του 85ου Παγκόσμιου Συνεδρίου Βιβλιοθηκών (WLIC) της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ενώσεων Βιβλιοθηκών (International Federation of Library Associations and Institutions – IFLA, World Library and Information Congress – WLIC), στην Αθήνα, στις 24-29 Αυγούστου 2019, στο συνεδριακό κέντρο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, διοργανώθηκαν δράσεις για την προβολή των βιβλιοθηκών της χώρας που φιλοξενεί το συνέδριο.
Τα Γ.Α.Κ. συμμετείχαν στο πρόγραμμα επισκέψεων σε βιβλιοθήκες στις 30 Αυγούστου 2019. Για περισσότερες λεπτομέρειες δείτε εδώ.
ΔΙΕΘΝΗ
ΑPEΝΕΤ (Archives Portal of Europe on the Internet)
Στο πλαίσιο των πέντε δράσεων άμεσης προτεραιότητας που καθόρισε το Συμβούλιο της Ευρώπης, το European Archivists Group (EAG) αποφάσισε τη συνεργασία με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα EContentPlus που είχε ως γενικό στόχο να καταστήσει το ψηφιακό περιεχόμενο στην Ευρώπη εύκολα προσβάσιμο και εκμεταλλεύσιμο.
Ως μέρος του EContentPlus υλοποιήθηκε το έργο APENET (Archives Portal of Europe on the Internet) που σκοπό είχε να δημιουργήσει ένα δίκτυο μεταξύ των Ευρωπαϊκών Αρχείων, το οποίο μέσα από μία διαδικτυακή πύλη, τεχνικά και οργανωτικά συμβατή και αναζητήσιμη μέσα από την Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη (EDL), θα μπορεί να προσφέρει online πρόσβαση σε:
α) εργαλεία έρευνας που καλύπτουν εκατομμύρια ψηφιοποιημένων εγγράφων,
β) στα ίδια τα ψηφιοποιημένα έγγραφα που τεκμηριώνονται από τα παραπάνω εργαλεία έρευνας και,
γ) σε υπηρεσίες πληροφόρησης για αρχειακές πηγές, αρχεία, αρχειακούς οργανισμούς ή ιδρύματα πολιτιστικά ή άλλης φύσεως που διαθέτουν συλλογές αρχείων.
Το APENET υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας i2010 της Ευρωπαϊκής Κοινωνίας της Πληροφορίας και πέρα από το βασικό στόχο να αναδείξει τις βασικές αξίες των αρχείων και να εξυπηρετήσει άμεσες απαιτήσεις πολιτών, ερευνητών και της αρχειακής κοινότητας, στόχο είχε να παρέχει υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας για την ευρωπαϊκή οικονομία.
Στο πρόγραμμα APENET συμμετείχαν οι εξής χώρες: Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία, Φιλανδία, Σουηδία, Μεγάλη Βρετανία, Μάλτα, Πορτογαλία, Ολλανδία, Πολωνία, Σλοβενία, Λετονία, Ιρλανδία και Ελλάδα. Το σχήμα που δημιουργήθηκε είναι ένα Consortium μεταξύ των μελών του οποίου υπεγράφη Σύμβαση για την υλοποίηση, λειτουργία και εκμετάλλευση του αποτελέσματος του έργου. Το έργο υλοποιήθηκε σε 36 μήνες. Η Ισπανία, μέσω των Κρατικών της Αρχείων είναι η χώρα που ανέλαβε την διοίκηση του έργου και τον συντονισμό. Δημιουργήθηκε ένα Γενικό Συμβούλιο, το ανώτερο όργανο για τη διοίκηση του έργου όπου όλες οι χώρες συμμετείχαν, εκπροσωπούμενες με ένα άτομο.
Η πρόταση για το πρόγραμμα APENET υποβλήθηκε τον Οκτώβριο 2007 και η έγκριση της υλοποίησής του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πραγματοποιήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2007.
Είναι σαφές ότι η συμμετοχή των Γενικών Αρχείων του Κράτους (Γ.Α.Κ.) – αλλά και άλλων πολιτιστικών φορέων, που διαθέτουν αρχεία, μέσω των Γ.Α.Κ. – στο APENET, είχε τα εξής πλεονεκτήματα:
1) Αξιοποίηση του πολύτιμου αρχειακού θησαυρού που διαθέτει η Ελλάδα και προβολή του Ελληνικού Πολιτισμού το λιγότερο σε ευρωπαϊκό επίπεδο,
2) Αξιοποίηση και αποδοτικότητα των αποτελεσμάτων και της προσπάθειας που επιτυγχάνεται με τα έργα της Κοινωνίας της Πληροφορίας (ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση αρχειακών συλλογών) και,
3) Ένταξη της χώρας μας σε ένα υψηλού επιπέδου, επιστημονικό και πληροφοριακό δίκτυο, από ίδρυσής του, που άνοιξε νέους δρόμους για υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας σχετικά με τη αξιοποίηση και διάθεση της πληροφορίας που προέρχεται από τα ενεργά και ανενεργά αρχεία.
Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «Archives Portal Europe (APEnet)»
Προϋπολογισμός έργου: 2.400.000€ (80% ΕΕ και 20% εθνική συμμετοχή)
Διάρκεια υλοποίησης: Ιανουάριος 2009 – Ιανουάριος 2012
Φυσικό αντικείμενο:
Η Κεντρική Υπηρεσία (Κ.Υ.) των Γ.Α.Κ. καθώς και οι Περιφερειακές Υπηρεσίες (Π.Υ.) του Νομού Κεφαλληνίας και του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης έθεσαν στη διάθεση των ευρωπαίων πολιτών μέσω της ευρωπαϊκής διαδικτυακής πύλης (http://www.archivesportaleurope.eu) σημαντικά αρχεία, όπως τα αρχεία της περιόδου Όθωνος («Αρχείο Γραμματείας / Υπουργείου Οικονομικών, 1833-1862, Αρχείο Γραμματείας / Υπουργείου Στρατιωτικών, 1833-1862, Αρχείο Γραμματείας / Υπουργείου Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, 1833–1862, Αρχείο Γραμματείας / Υπουργείου επί των Οικονομικών - Εθνικά Κτήματα, 1833-1869»), το «Αρχείο Βενετικής Διοίκησης – Φρούριο Άσσου Κεφαλληνίας, 1500-1797» και την «Επίσημη Εφημερίδα της Κρητικής Πολιτείας, 1898-1914».
Μέσα από την προβολή αυτών των αρχείων (1.711.846 ψηφιακές λήψεις) και των τεκμηριώσεων που τα συνοδεύουν φωτίζονται διάφορες πτυχές της ελληνικής ιστορίας και προσφέρεται στο ευρύ κοινό μέσα από μία διαφορετική πύλη αναζήτησης ένα σημαντικό εργαλείο έρευνας.
Υπεύθυνοι έργου:
Συντονίστρια:
δρ. Μαριέττα Μινώτου, Διευθύντρια των Γ.Α.Κ.
Υπεύθυνη/ος Ομάδας Έργου:
δρ. Βάσω Ψιμούλη, Προϊσταμένη Τμήματος Οργάνωσης και Μελετών (έως 30/9/2011)
Συμεών Τσέμπογλου, Προϊστάμενος Τμήματος Συγχρόνων Αρχείων (1/10/2011-15/1/2012)
Ομάδα Έργου:
Μέλη και αναπληρωματικά μέλη:
1) Ευσταθία Βαμβακά, ΠΕ Διοικητικού με αναπληρώτρια την Υβόννη Αζάρ, ΤΕ Διοικητικού - Λογιστικού
2) Αναστασία Δικοπούλου, ΠΕ Αρχειονόμων με αναπληρώτρια την Ελένη Μαμμά, ΠΕ Αρχειονόμων
3) Γεωργία Τσούρη, ΠΕ Αρχειονόμων με αναπληρώτρια την δρ. Άννα Κουλικούρδη, ΠΕ Αρχειονόμων
4) Βασιλική Μπουντούρη, ΠΕ Αρχειονόμων με αναπληρώτρια την Αναστασία Κιτσοπούλου, ΤΕ Ταξινόμων.
Ομάδα Υποστήριξης:
1) Βασιλική Δελέγκου, ΠΕ Αρχειονόμων
2) Μαρία Καρδάμη, ΠΕ Αρχειονόμων
3) Ασημίνα Σταθοπούλου, ΠΕ Αρχειονόμων
4) Σταματούλα Ζαπάντη, ΠΕ Αρχειονόμων, Προϊσταμένη Αρχείων Ν. Κεφαλληνίας
5) Ζαχαρένια Σημανδηράκη, ΔΕ Ταξινόμων, Προϊσταμένη Ιστορικού Αρχείου Κρήτης
Δελτίο Τύπου για την ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού έργου APEnet στις 15 Ιανουαρίου 2012.
APEx (Archives Portal Europe network of eXcellence)
Το Ευρωπαϊκό Έργο APEx (Archives Portal Europe network of eXcellence) ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2015, παρέχοντας πλέον στους Ευρωπαίους πολίτες έναν πολύτιμο αρχειακό θησαυρό που απόκειται στα Γ.Α.Κ., αποτελούμενο από 27.000 περιγραφικές μονάδες (είτε φακέλους είτε αρχειακά τεκμήρια) συνδεδεμένες με 345.000 ψηφιακά αντικείμενα. Το υλικό αυτό αφορά σε αρχειακό υλικό του 19ου αιώνα και προγενέστερα σημαντικά έγγραφα.
Παρουσίαση APEx
Δημιουργία του Archives Portal Europe Foundation (APEF)
Για τη διατήρηση της Ευρωπαϊκής Πύλης Αρχείων, αλλά και τη βιωσιμότητα και τη διοικητική συνέχεια του έργου, δημιουργήθηκε το Archives Portal Europe Foundation (APEF), με έδρα τη Χάγη, το οποίο έχει σκοπό την αποτελεσματικότερη λειτουργία και περαιτέρω ανάπτυξη της διαδικτυακής αρχειακής Πύλης «Archives Portal Europe».
Συγκεκριμένα, στη Ρίγα της Λετονίας, τον Ιούνιο του 2015, κατά τη διάρκεια της συνάντησης της Διευθύνουσας Εκτελεστικής Επιτροπής του APEx - ESC (APEx Executive Steering Committee - ESC), υπήρξε ισχυρή έκκληση προς τους εκπροσώπους των Ευρωπαϊκών Εθνικών Αρχειακών Φορέων να προσχωρήσουν ως συνεργάτες (Associates) στο APEF. Προτάθηκε η «ηθική» υποχρέωση των Εθνικών Αρχειακών Φορέων να δρουν σαν πρεσβευτές για το APEF, έχοντας υπάρξει συνεργάτες της κοινοπραξίας του Ευρωπαϊκού Προγράμματος APEx.
Η Διοίκηση του APEF απηύθυνε πρόσκληση στα Γ.Α.Κ. να συμμετέχουν ως συνεργάτες (Associates) στο Archives Portal Europe Foundation (APEF). Συγκεκριμένα, επισημάνθηκε το γεγονός ότι η Ελλάδα συνεισέφερε και θα μπορούσε να συνεχίσει να συνεισφέρει ενεργά και ουσιαστικά στο νεοσυσταθέν APEF. Αναφέρθηκαν, παράλληλα, και τα πολλά πρακτικά οφέλη που προκύπτουν από αυτήν τη συνεργασία καθώς και μία σειρά ωφελειών που θα έχουν οι συνεργάτες του APEF, ξεκινώντας από την επίβλεψη στην πολιτική της Διοικητικής Επιτροπής και τη γενική πορεία των υποθέσεων του Ιδρύματος έως και τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν την υποδομή του Portal Europe Foundation (ΑΡΕ) για την ανάπτυξη μίας δικής τους διαδικτυακής αρχειακής Πύλης (Portal).
Οι συνομιλίες βρίσκονται σε εξέλιξη.
E-ARK (European Archival Records and Knowledge Preservation)
Το πολυεθνικό ερευνητικό πρόγραμμα e-ARK (European Archival Records and Knowledge Preservation), το οποίο αναπτύχθηκε από την Ευρωπαϊκή Κομισιόν υπό την αιγίδα του ICT Policy Supportive Programme (PSP) μέσα από το Competitiveness and Innovation Framework Programme (CIP), ξεκίνησε τις εργασίες του τον Φεβρουάριο 2014 και τις ολοκλήρωσε τον Ιανουάριο 2017. Σκοπός του Αρχειακού Συμβουλευτικού Οργάνου, στο οποίο συμμετείχαν τα Γενικά Αρχεία του Κράτους διά των δύο εκπροσώπων τους, ήταν:
α. Να εξασφαλίσει ότι τα αποτελέσματα του προγράμματος e-ARK παραμένουν συμβατά με τις εθνικές και διεθνείς απαιτήσεις και νομοθεσίες.
β. Να εξασφαλίσει ότι τα αποτελέσματα του προγράμματος e-ARK παραμένουν συμβατά με τα υφιστάμενα εργαλεία και τις υποδομές που διευκολύνουν τις αρχειακές διαδικασίες.
γ. Να συμβουλεύει, να βοηθά στη διάδοση/διάθεση των πληροφοριών και να επικοινωνεί τα αποτελέσματα του προγράμματος στην παγκόσμια αρχειακή κοινότητα.
Συμμετοχή των Γ.Α.Κ. στο European Legal Database (EURONOMOS)
Τα Γ.Α.Κ. συμμετέχουν στη δημιουργία μιας βάσης νομικών δεδομένων για τα αρχεία της Ευρώπης European Legal Database (EURONOMOS). Η δημιουργία αυτής της βάσης δεδομένων επιτρέπει την πρόσβαση, κατά μεγάλο μέρος και μέσω του διαδικτύου, στο σύνολο των νομικών και κανονιστικών κειμένων που αφορούν, σε κάθε χώρα, τη διατήρηση και διαχείριση των διοικητικών εγγράφων και των αρχείων.
Επιτρέπει επίσης:
α. την απόδοση μιας συνολικής εικόνας των ισχυόντων διαφορετικών νομικών κανόνων,
β. την ευαισθητοποίηση των αρχειονόμων σε νομικά θέματα και την απόκτηση της δυνατότητας συμμετοχής στη διαδικασία διαμόρφωσης νομικών κειμένων που αφορούν στα αρχεία και διοικητικά έγγραφα,
γ. τη βελτίωση και τη διευκόλυνση της διεθνούς συνεργασίας των αρχειονόμων και,
δ. τη στήριξη της επιστήμης της αρχειονομίας, στην οποία ο νομικός τομέας αποτελεί πλέον έναν αναγνωρισμένο κλάδο.
Υπεύθυνη της συνεργασίας είναι η Προϊσταμένη του Τμήματος Αναγνωστηρίου και Βιβλιοθήκης, κ. Α. Παππά.